Το παγκάκι

-------


Προχτές πέθανε ο Αμπέλ Παζ.

Διάβασα την είδηση στο indymedia. Κι όπως κατέβαινα παρακάτω στο άρθρο, έπεσα πάνω σ' αυτή τη φωτογραφία. Μια κακοτραβηγμένη φωτογραφία από το τριήμερο του Ράδιο Ουτοπία, στη Θεσσαλονίκη, τον Ιούνιο του 1996.



Κάθομαι και την κοιτάζω για πολύ ώρα. Γαμώτη μου... Όχι πάλι... Τόσα χρόνια προσπαθώ να την ξεχάσω αυτή την ιστορία...

Δεξιά στο παγκάκι κάθεται ο Μπαρμπα Γιάννης ο Ταμτάκος, κρατάει στο χέρι του το βιβλίο του Αμπέλ Παζ "Ταξίδι στο παρελθόν" μεταφρασμένο στα ελληνικά, φρεσκοτυπωμένο ακόμα.

Στη μέση ο Αμπέλ Παζ, ή καλύτερα ο Ντιέγκο, όπως είναι το πραγματικό του όνομα, κάνει συνέχεια καλαμπούρια και ρίχνει στον Μπαρμπα Γιάννη επιθετικές σπόντες. Η συντρόφισσα στ' αριστερά, προσπαθεί απεγνωσμένα να μεταφράσει, κάθε τόσο κοντοστέκεται, ο Μπαρμπα Γιάννης λέει επιτακτικά "πες μου τι είπε, πες μου τι είπε". Προφανώς φοβάται ότι οι καλοί τρόποι της μεταφράστριας θα στρογγυλέψουν την οξύτητα του Ντιέγκο.

"Να του πεις ότι εγώ ήμουν για πολλά χρόνια κομμουνιστής και έκανα πάντα κριτική και επέλεξα συνειδητά τον αναρχισμό", λέει ο Μπαρμπαγιάννης.
"Να του πεις ότι εγώ ήμουν από μωρό αναρχικός", απαντάει ο Ντιέγκο.
Τα χρόνια και των δυο μαζί είναι πάνω από εκατόν πενήντα αλλά η κόντρα τους ούτε για τετάρτη δημοτικού...


Πέντε έξι συντρόφισσες και σύντροφοι κάθονται γύρω απ' το παγκάκι. Δεν μιλάνε. Μόνο ακούνε. Και οι παπούδες είναι μαγικοί.


Λένε ατέλειωτες ιστορίες, ατέλειωτες. Μιλάνε για τον ισπανικό εμφύλιο, για τη Θεσσαλονίκη του '36, για φυλακές, εξορίες. Λένε για γκάφες που κάνανε, για πλάκες με συντρόφους, για όμορφες συλλογικές στιγμές... Κι ύστερα μιλάνε για λάθη, για χαμένες μάχες, για χαμένους συντρόφους...

Κι όσο μιλάνε, παρατηρώ κάτι παράξενο. Για μια στιγμή μου φαίνεται ότι το παγκάκι κουνιέται, γρήγορα όμως καταλαβαίνω ότι δεν κουνιέται αλλά φουσκώνει. Είμαι σίγουρα ο μόνος που το έχει παρατηρήσει, όλοι οι άλλοι είναι πολύ απορροφημένοι. Όμως εγώ δεν ακούω πια τις ιστορίες, κοιτάζω μόνο το παγκάκι. Και το παγκάκι όλο και μεγαλώνει όλο και πυκνώνει, ένα κομματάκι από αυτό το παγκάκι πρέπει τώρα να ζυγίζει οχτακόσιους τόνους. Προσπαθώ να το δείξω στον διπλανό μου, προσπαθώ να φωνάξω "ρε παιδιά, το παγκάκι!", το στόμα μου είναι ορθάνοιχτο αλλά δεν βγαίνει κανένας ήχος. Και ξαφνικά συνειδητοποιώ ότι το παγκάκι με κοιτάζει, με κοιτάζει με ύφος βλοσυρό, με δύο αυστηρά ξύλινα μάτια, σαν να μου λέει "μην προσκυνάς την ιστορία ρε πιτσιρίκο..."

Νιώθω πως μια κρίση πανικού βρίσκεται σε εξέλιξη. Είμαι έτοιμος να το βάλω στα πόδια, όταν ξαφνικά ακούω τη βραχνή φωνή του Ντιέγκο να λέει:

"Να τι πρέπει να κάνουμε με τον Ντουρούτι. Να οργανώσουμε μια παγκόσμια συνάντηση αφιερωμένη στη μνήμη του και να του φτιάξουμε ένα τεράστιο ξύλινο άγαλμα. Ύστερα να καθίσουμε κάτω και για και για μια βδομάδα να διηγούμαστε όλες τις ιστορίες που ξέρουμε γι αυτόν. Και στο τέλος της συνάντησης να βάλουμε φωτιά στο άγαλμα και να στήσουμε γύρω του μια μεγάλη γιορτή."

Μάλιστα. Αυτά λοιπόν λέει ο Ντιέγκο. No more heroes any more.

Ξανακοιτάζω το παγκάκι. Η όψη του τώρα είναι γλυκιά. Μου χαμογελάει με νόημα, σαν να μου λέει "είδες λοιπόν πιτσιρίκο, δεν είναι και τόσο δύσκολο..."

Ηρέμησα κάπως.
Από τότε βέβαια, δεν ξανάκατσα σε παγκάκι.
Ούτε και ξαναπήγα στο πάρκο των σκύλων.

--------------------------------------------------------------


Όμως από προχτές, από κείνη τη στιγμή που είδα τη φωτογραφία στο αναθεματισμένο το indymedia, δεν μπορώ να τη βγάλω από το μυαλό μου.


Σήμερα λοιπόν το πρωί το αποφάσισα. Μάζεψα όσο θάρρος βρήκα πρόχειρο και κατέβηκα στην παραλία. Καθώς πλησίαζα στο πάρκο των σκύλων αναρωτιόμουνα αν το παγκάκι θα ήταν ακόμα εκεί.
Δεν μπορεί, σκέφτομαι, αν το έχουν αφήσει στη θέση του, θα το βρω.
Δεν μπορεί. Θα το βρω.

Τίποτε όμως στο πάρκο δεν είναι πια ίδιο.


Το πάρκο τώρα έχει περιποιημένο γκαζόν και πλακόστρωτα δρομάκια. Πίστευα ότι θα μπορούσα να προσανατολιστώ με τη βοήθεια των δέντρων. Σε κάτι τέτοιες στιγμές, είναι που αντιλαμβάνεσαι την αξία των αντικειμένων που έχουν ρίζες. Έλα όμως που τα δέντρα δεν είναι πια εδώ. Τα περισσότερα έχουν ξεπατωθεί.

Για δες όμως, να ένα δέντρο από το παρελθόν... Το θυμάμαι καλά, θυμάμαι αυτή τη διχάλα...


Να και το διπλανό του... Πολύ ωραία, πολύ ωραία... Για να δούμε... Πίσω από αυτά τα δύο ήταν η εξέδρα, εδώ πρέπει να ήταν τα ταμπλώ με τις αφίσσες...

Μάλιστα...

Ε, λοιπόν, αν οι υπολογισμοί μου είναι σωστοί, το παγκάκι πρέπει να είναι αυτό εδώ.


Κάνω δειλά μερικά βήματα προς το μέρος του.
Α! Δεν είναι πια ξύλινο.

Είναι πέτρινο, τσιμεντένιο.
Και πολύ κρύο.

Τουλάχιστον βρίσκεται στο σωστό σημείο, κάτι είναι κι αυτό.

Κάθομαι κάτω και προσπαθώ να φέρω στη μνήμη μου τη σκηνή.
Ο Ντιέγκο, ο Μπαρμπα Γιάννης, ο κόσμος τριγύρω. Οι ιστορίες.
Όμως το παγκάκι δεν ανταποκρίνεται.




Η ώρα περνάει.
Κάνει κρύο.
Δύσκολα τα πράγματα.



Έφυγα με άδεια χέρια.
Έπρεπε να το περιμένω.
Είναι ακριβώς όπως με τα playmobil.
Τα βρίσκεις είκοσι χρόνια μετά, σε μια σακούλα στο πατάρι, και τρελαίνεσαι από τη χαρά σου. Σκέφτεσαι " ε ρε κάτι ιστορίες που έφτιαχνα μικρός". Τα στήνεις λοιπόν στο πάτωμα. Και περιμένεις. Περιμένεις να έρθουν οι ιστορίες.


Μα δεν έρχονται.

Δεν συμβαίνει απολύτως τίποτε.

Τα playmobil στο πάτωμα.

Τα δέντρα άφαντα.

Το παγκάκι πέτρινο.

Κι εσύ κούφιος.

.-